Kalça protezi kalçanın onarımını yani eski aşınmış parçanın yerine yapay parça ile yer değiştiröe işlemidir. Aşınmış parçalar çıkarılır, yerlerine yenileri koyulur. Bu yerine konan parçalar titanyum kobalt pilastik metal kalça protezi ameliyatı ile kalçanın zarar gören kısımları çıkarılır ve bunların yerine metal ve plastik implantlar takılır.

Kalça, vücudumuzdaki yükün en fazla yüklenildiği taşıyıcı eklemlerden biridir. Kalça eklemi, uyluk kemiğinin yuvarlak başının, pelvis yani leğen kemiği ile birleşmesinden meydana gelmektedir. Birleşen yüzeyleri kıkırdakla kaplıdır ve hareket gücünü güçlü kaslardan alır. Kalça ekleminin tüm öteki yüzeyleri sinoviyal zar adı verdiğimiz kalça eklemini sürtünmeyi ortadan kaldıran kayganlaştıran bir sıvı salgılamaktadır.

Kalça protezi nedir? Kalçanın bozulması ile eklem yüzeylerini çıkarıp yerine koyduğumuz yuva yüzeyi sap ve başdan oluşur.

Sementli  ve sementsiz (HAP Kaplı) diye kalça protezi çeşitleri ikiye ayrılır. Ben kalça protezi olarak sementsiz tercih ediyoruz. Metali titanyum veya kobalt krom diye ikiye ayrılmaktadır. Şimdi artık kobalt krom tercih ediliyor. Baş ve yuva yüzeyi için metal seramik ve alumina (aluminyum hidroksit) çeşitleri vardır. (60 yaş üstünü SGK ödemiyor) Kalça çıkığını azaltmak için baş çapı arttırıldı. 28 mm kulanılırken 32 mm 36 mm (mega baş) başlar çıktı ve kullanıyoruz.

Kalça protezi ömrü insan ömründen uzundur. Ancak yüzeyin aşınması erken olursa değiştirilir. Vücutta aşırı bir şekilde proteze reaksiyon varsa (0/0,2 civarında) protezde erken gevşeme oluşur. Standart olarak protezin ömrü 15-25 yıl olarak verilir.

Kalça protezi yüzeyleri aşınmışsa bu yüzeylerin değiştirilmesi ve beraberinde protezin yuva ve sap kısmının değiştirilmesi ameliyatına kalça protezi revizyonu denir.

Kalça protezi gevşemiş ise yine değiştirilme ameliyatı yapılır ve buna da kalça protezi revizyonu ameliyatı denir.

Kalça protezi ameliyatı bir çok onarıma benzer aşınmış parçalar çıkarılır, yerlerine yenileri koyulur. Kalça ameliyatında, kalçanın zarar gören kısımları çıkarılır ve bunların yerine metal ve plastik implantlar takılır.

Yaş, yaralanma ya da çeşitli hastalıklar kalça eklemlerinin yıpranmasına sebep olabilmektedir. Yıpranmış kalça eklemleri hareket etmekle, yürümekle, oturup kalkmakla ağrılara neden olur. Zaman içinde hareketler azalır. Bu sebeple kalça eklemine protez ameliyatı gerekli olabilir.

Kalça protezi ameliyatı sonrası ağrılar protezin açılarının yanlış olması, bu nedenle (ağrılı) çıkığı meyletmesi ağrıya yolaçar. Asetabulum yetersizliğinde tavana kemik takviyesi yapılmaması veya yetersiz yapılması da yuvanın desteksiz kalıp oynamamasına dolayısıyla erken gevşemeye ve ağrıya neden olur. Femur protezinin başının merkezi trokanter hizasında olmalıdır. Yukarıda veya aşağıda olması yani kalça protezi kısa veya uzun olması da ağrıya hem de topallamaya hem de erken gevşemeye neden olur. Kalça protezinin uygun açıda olduğu kısa veya uzun olup olmadığı ameliyatta film çekerek kontrol ediyoruz.

kalça protezi sonrası ağrılar olmaması gerekir. Ağrıların olması enfeksiyon işareti de olabilir veya gevşeme belirtileri de olabilir.

Kalça protezi iyileşme süreci şöyledir; 24 saatte ameliyat ağrıları geçer. 1 gün sonrası diren alınır. 24 saat sonra hasta ayaka kalkarak yürür. 48 saat sonra da hastaneden taburcu olur. Bir hafta sonra banyo yapar. 10 günde hareket sonunda ağrılar için alınan haplara gerek kalmaz. 20 gün sonra uzun yürüyüşlere park alanlarına çıkabilir. 1 ayda bandaj çıkarılır ve kan sulandıcı iğne bırakılır. Bir buçuk ayda kalçasını unutur.

Kalça protezi gevşeme belirtileri ağrı, kalça hareketlerinde tıkırtı, ağrı sebebiyeti ile topallamadır.

Kalça protezi kaç yıl dayanır? 15 ile 25 yıl dayanır. Protez iyi yerleştirilmiş ise vücutta proteze karşı aşırı reaksiyon yoksa hasta yazın iyi güneşleniyor kışın da D vitamini alıyorsa hijyene dikkat ediyorsa ömür boyu dayanır.

Protez iyi yerleştirilmişse de hastanın protezi normal kalça biyomekaniğine uygun yerleştirilmesi sonunda yuva ve başın aşınmaları normaldir.

Başın merkezi trokanter hizasındadır. Vücutta proteze aşırı reaksiyon varsa bu rekaiyon protezi eritmeye yöneliktir fakat protezi eritemez. Hücre ve asit reaksiyonu protezi eritemez ama etrafında tutunduğu kemiği eritir. Protezin tutunduğu kemiğin erimesi ile protezin gevşemesine neden olur. Kemiğin içinde gevşemiş protez hareket eder böylelikle ağrı başlar. 15 yıldan önce gevşeme varsa bu aşırı reaksiyondandır ve %2 olasılıktır. Halk arasında vücut protezi kabul etmedi diye nitelendirilir.

Çok yürümek, yazın iyi güneşlenmek, kışın D vitamini almak hatta kalsiyum için yeşil sebze yemek kemik erimesi öncesi tedavisidir. Kemik erimesi tedavisi aynı zamanda kalça protez çevresini kemiğin kuvvetli olmasını sağlar. Böylece erken gevşemeyi önler.

Peki kalça protezi çıkması nasıl anlaşılır? Kalça protezi yanından çıkarken ve çıktıktan sonra kalçada şiddetli ağrı olur. Bacak kısalır ve dışa döner. Bacak hareketi ağrıdan dolayı yapılamaz. Hasta ayağa kalkamaz. Hemen bir sağlık kuruluşuna gitmelidir.